Vonêche, wereldpionier industriële kristalproductie
Naast zijn prachtig gerestaureerde vakwerkhuizen en zijn kasteel is het lieflijke dorpje Vonêche, een deelgemeente van Beauraing in de provincie Namen, het schitterende avontuur van de meest prestigieuze kristalfabriek in vroeg-19e-eeuws continentaal Europa.
De toenmalige vorstin, Maria Theresia van Oostenrijk, verleende octrooi voor de oprichting van de glasfabriek van Vonêche, op 14 augustus 1778. Door onder meer de uitgestrekte zandgronden en grote wouden in de buurt wordt de plek een productiecentrum bij uitstek, hoewel er aanvankelijk alleen vensterglas werd gemaakt. Tussen 1792 en 1814 is België eerst een deel van de Franse Republiek en daarna van het Eerste Keizerrijk. In die periode komt Vonêche helemaal tot bloei. Vooral nadat in 1802 Aimé-Gabriel d’Artigues de glasfabriek overneemt en er met de steun van Napoleon een grote kristalfabriek van maakt. Hij breidt de infrastructuur uit, renoveert ze en voert technische vernieuwingen in. Dan wordt op het continent voor het eerst loodkristal geproduceerd. De fabriek floreert dankzij haar kwaliteitsproducten, een markt die het hele Keizerrijk inpalmt en het hart van de rijke adel en bourgeosie sneller doet slaan voor het kristal van Vonêche. In 1810 werken er ruim 600 arbeiders. Twintig jaar later gaat ze dicht, slachtoffer van economische dwangmaatregelen en van de blokkering van de Hollandse markt en haar kolonies in Azië ten gevolge van de Belgische revolutie.