Rolschaatsen een Belgische uitvinding zijn?

Zoals wel vaker kent iedereen de uitvinding, maar niet de uitvinder! Die Belg, geboren op 17 september 1735 in Hoei, is nochtans de moeite waard. Na een verblijf van 6 jaar in de Franse hoofdstad, waar hij zich specialiseert in klokken maken en bewegingsleer, vestigt Merlin zich in 1783 aan Hanover Square in Londen. Hij opent er Merlin’s Mechanical Exhibition, het latere Merlin’s Mechanical Museum, algauw een van de meest gesmaakte publiekstrekkers van de hoofdstad.

Jean-Joseph is een kleurrijk figuur, horlogemaker en instrumentenbouwer. Maar zijn ware passie gaat uit naar uitvinden. Daar is hij even mee bezig geweest, want hij is de uitvinder van onder meer: een piano-klavecimbel, een vleesrooster, een mechanische koets, een rolstoel, een whistspel voor blinden, een personenweegschaal …

Uit deze overdaad aan creativiteit springen twee uitvindingen in het oog: een van zijn automaten, de zilveren zwaan, vandaag een van de topstukken van het Bowes Museum (Engeland) en zijn rolschaatsen. Aanvankelijk werden rolschaatsen beschouwd als speelgoed, alleen gebruikt tijdens toneelopvoeringen of nu en dan te zien tijdens tentoonstellingen. Merlin dacht er wellicht zelf ook zo over. Een anekdote uit omstreeks 1760 vertelt dat hij eens met veel zwier, viool spelend, op rolschaatsen op een gemaskerd bal verscheen. Maar hij ging uit de bocht, ramde een spiegel van ruim 500 pond, brak zijn viool aan diggelen en raakte ernstig gewond. Jean-Joseph Merlin overleed op 4 mei 1803 in Londen, zonder nageslacht. Zijn portret, geschilderd door Thomas Gainsborough, doet denken aan die van prominenten uit de eeuw van de verlichtingsfilosofen.