Belgische schilder Evenepoel, subliem modern maar noodlottig geëindigd

Schilder, tekenaar en etser Henri Evenepoel (1872-1899), amper 27 toen hij stierf, laat een kwalitatief hoogstaand oeuvre na. Zijn rake, realistische observatie wordt genuanceerd door zijn grote belangstelling voor originele composities. Zijn genegenheid voor mensen en oog voor het meest vluchtige in het leven maken van hem een spirituele broer van Bonnard en Vuillard.

Geboren in Nice, uit Belgische ouders. Op 2-jarige leeftijd verliest hij zijn moeder. Hij groeit op in een welgesteld en kunstminnend gezin.

De jonge Evenepoel studeert aan de Brusselse Académie royale des Beaux-Arts. Als hij 20 is, schrijft hij zich in aan de École des Beaux-Arts in Parijs. Een jaar later zet hij een beslissende carrièrestap, wanneer hij gaat werken in het privéatelier van Gustave Moreau. Die detecteert bij elk van zijn leerlingen de bijzondere talenten, en laat ze openbloeien, in plaats van ze te verstikken met de dogmatische esthetiek van de Académie.

Vanaf 1893 legt hij trefzeker het Parijse leven op straat en elders vast. De diversiteit onder de volkse types boeit hem, soms op het naturalistische af, zoals in Le noyé du Pont des Arts (1895). Evenepoel vervolmaakt zijn lievelingsgenre, het portret, waarin hij zijn opmerkingsvermogen en zijn scherpe psychologische waarneming kan uitleven. De portretten van zijn nichtje Louise, de liefde van zijn korte leven en moeder van vier kinderen, waarvan zijn eigen zoon, Charles, behoren tot de beste van de artiest, zoals Charles, la Dînette (1897).

Door zijn zwakke gezondheid brengt hij de winter 1897-1898 in Algerije door. Het licht daar is hem vreemd, intens, moeilijk weer te geven zonder de vorm te schaden. Een reeks Marché d’oranges à Blidah laat een impressionistische toets zien in een op-en-top syntheseontwerp, in vlakke tinten. Door aldus te vereenvoudigen luidt hij het fauvisme in.

Terug in Parijs. Zijn portretten getuigen nog altijd van het spaarzame gebruik van middelen en zelfverzekerde, weergaloze composities. Een van de mooiste voorbeelden is Charles met streepjestrui. Trouwens, hij penseelt grootse composities, een synthese van eerdere studies, zoals Promenade du dimanche à Saint-Cloud. Hij verwerft een zekere faam, na het kunstsalon in Gent. Tot zijn vreugde merkt hij dat het stedelijk museum voor Schone Kunsten zijn De Spanjaard in Parijs. Portret van Francisco Iturrino (1899) in zijn collectie opneemt. De start van zijn carrière, hij heeft succes en zijn werk slaat aan. Dat jaar nodigt kunstcriticus Octave Maus hem uit deel te nemen aan het Salon de La Libre Esthétique van 1900 en vragen de organisatoren van de Belgische afdeling hem naar de Wereldtentoonstelling van Parijs te komen.

Hij zal naar geen van beide gaan, want hem wacht een droef lot. Henri Evenepoel overlijdt jong, aan buiktyfus, op 27 december 1899 in Parijs.

© Wikipedia domaine public