Wist u dat de componist van ‘De Internationale’ een Belg is?

 
Iedereen heeft al gehoord van De Internationale, het strijdlied van de socialistische beweging. Minder bekend is dat een Belg de muziek schreef. Pierre De Geyter componeerde het lied in 1888.

Pierre De Geyter wordt in 1848 in de Gentse Kanunnikstraat geboren. Wanneer zijn vader, een textielarbeider, door de crisis zijn baan kwijtraakt, verhuist hij met zijn gezin in 1855 naar Rijsel. Vader en zoon vinden er werk, hoewel kinderarbeid al sinds 1841 verboden is. Pierre wordt draadjesmaker in locomotieffabriek Fives. In de arbeidersavondschool leert hij lezen, schrijven, later aan de academie ook tekenen en vanaf 1864 volgt hij muziekles. Hij wint er zelfs een 1e prijs voor blaasinstrumenten en speelt onder meer saxofoon! In 1887 wordt Pierre dirigent van La Lyre des Travailleurs, het socialistische koor dat in lokaal La Liberté in de rue de la Vignette opgericht is door Gustave Delory, later ook burgemeester van Rijsel. Pierre sluit zich aan bij de muziekvereniging van de Rijselse Parti Ouvrier Français (POF) en trekt ermee de arbeiderswijken in, waar ze muziek spelen bij stakingen, verkiezingscampagnes …

In 1888 vraagt Gustave Delory aan Pierre De Geyter een strijdlied te componeren voor de Rijselse afdeling van de jonge POF, waarvan hij voorzitter is. Hij geeft hem een exemplaar van de dichtbundel Chants Révolutionnaires van Eugène Pottier, een van de voortrekkers van de Commune de Paris, de revolutionair-socialistische regering in 1871. Het gedicht L’Internationale, datzelfde jaar geschreven, moet Pierre op muziek zetten. In juli 1888 wordt De Geyters L’Internationale voor het eerst gezongen en verspreid via ‘vliegende blaadjes’, die de Rijselse partijkas stijven. Na Rijsel verovert het lied heel Frankrijk en tien jaar later ook de wereld.

Zijn auteurschap betekent echter het begin van een hoop ellende. Hoewel alleen ‘Degeyter’ (zonder spatie) op de pamfletten is vermeld, om repressie door de overheid en de werkgevers tegen zijn persoon wegens opstandig gedrag te vermijden, wordt Pierre als de componist herkend én ontslagen. Hij krijgt financiële problemen en verhuist in 1901 naar de Parijse voorstad Saint-Denis. Hij raakt ook verwikkeld in een pijnlijk proces met zijn jongere broer Adolphe over het auteurschap, dat pas in 1922 in zijn voordeel wordt beslecht. In dat proces heeft Delory bovendien de zijde van Adolphe gekozen! Pierre is communist geworden en zijn muziek raakt in Frankrijk in de vergetelheid. Hij werkt vanaf dan bij de gemeente Saint-Denis, als lantaarnopsteker.

Intussen is de Internationale het volkslied van de Sovjet-Unie geworden. In 1927 mag de 79 jaar oude Pierre als eregast de 10e verjaardag van de Oktoberrevolutie op de tribune op het Rode Plein in Moskou gaan meevieren. Wanneer zijn strijdlied wordt gespeeld, rollen naar verluidt de tranen van zijn wangen.

In 1932 overlijdt Pierre De Geyter in Saint-Denis, waar hij wordt begraven. In 1999 krijgt hij van zijn geboortestad, Gent, een standbeeld in de voortuin van het Museum over Industrie, Arbeid en Textiel (MIAT).

De Nederlandse dichteres en socialiste Henriëtte Roland Holst schrijft de Nederlandse tekst van L’Internationale.