Wist u dat Sinterklaas in Turkije geboren is en geleefd heeft?

Na zonsondergang op 5 december vertelt men de kinderen dat wanneer de wolken en de hemel rood kleuren Sinterklaas speculaas bakt voor de brave kinderen. Zijn rol als kinderbeschermer houdt verband met een legende rond de 4e-eeuwse bisschop Nicolaas van Myra, de huidige stad Demre in Turkije. 

Hij zou drie kinderen, door een boze slager vermoord, in stukken gesneden en in een pekelvat gegooid, hebben laten verrijzen. Wanneer de bisschop drie vingers boven het vat houdt, komen ze weer gaaf tot leven. Door de talrijke mirakels die hem worden toegeschreven, wordt hij heilig verklaard. In de 10e eeuw wordt een relikwie van Sint-Nicolaas naar het hertogdom Lotharingen gebracht, te zijner ere een basiliek gebouwd en wordt hij uiteindelijk tot schutspatroon van Lotharingen uitgeroepen. Op dat moment duikt Sinterklaas op in onze legenden en tradities, met verschillen per streek (Duitsland, Nederland, Elzas, België).

Traditioneel wordt Sinterklaas afgebeeld met drie kinderen en, zoals andere heiligen, in rijke kleding van schitterend brokaat, kant, zilverborduursel, met krulbaard en bepoederd gelaat, en een gouden staf. In Noord-Europa zou Sinterklaas slechts de ultieme incarnatie zijn van een tijdloze mythische figuur. Die van een magisch en weldadig wezen, wiens rol lang door Wodan werd gespeeld. Lange tijd ontkende de oude Germaanse Kerk niet het bestaan en het optreden van de voorvaderlijke goden, maar bestreed deze laatsten als vermoedelijk boze geesten. Voor hen behield Wodan dus al zijn invloed op de niet-gedoopte zielen. Zijn leger bestond hoofdzakelijk uit de zielen van dode kinderen. Als bewijs van zijn onvergankelijkheid is het woord woensdag aan hem gewijd, uit het Proto-West-Germaanse *Wōdanas dag of het Engelse Wednesday, uit het Middelengels Wednesdau, dat zelf stamt uit het Oudengelse wōdnesdæġ, wat ‘de dag van Wodan’ betekent. Of voorts dies mercurii (mercredi in het Frans) door associatie met de god Odin (Woden, Wodan) met Mercurius en Hermes.

Altijd al is Zwarte Piet, vermoedelijk de vleesgeworden boze slager uit de legende, in verband gebracht met Sinterklaas als de boosaard die ongehoorzame kinderen straft terwijl zijn meester snoep uitdeelt aan de brave kinderen. Zijn rol als boeman is door de eeuwen heen vervaagd. Toen de lijfstraffen stilaan ophielden, is hij getransformeerd tot trouwe dienaar. Zijn zwarte kleur heeft hij van het schoorsteenvegen. Hij vervult deze functie opdat de heilige in de schoorsteen zou kunnen afdalen en het lekkers in de schoenen leggen van de kinderen die het verdienen, zonder dat hij zijn fraaie habijt vuilmaakt. Laat de ochtend van 6 december en de gretigheid rond de schoorsteen maar komen!