Wist u dat het station van Antwerpen een van de mooiste ter wereld is?
Antwerpen-Centraal, een station uit het verleden met blik op de toekomst
Antwerpen-Centraal, bijgenaamd de Spoorwegkathedraal, werd ingewijd op 11 augustus 1905. Deze grote dame van steen, glas en metaal dankt haar bijnaam aan haar grote koepel, geïnspireerd op het Pantheon in Rome. In 2009 riep het Amerikaanse blad Newsweek het uit tot vierde mooiste station ter wereld.
Eerst stond er een station in Borgerhout, gebouwd in 1836 als eindhalte van de doorgetrokken eerste Belgische spoorlijn: Brussel-Mechelen-Antwerpen. Tijdelijk opgetrokken als een paar barakken met enkele tenten eromheen, buiten de stadswallen. Het was de bedoeling op termijn een echt station te bouwen in het stadscentrum. Maar daarvoor zou een doorsteek door de verdedigingsmuren nodig zijn geweest, wat toen ondenkbaar was. In 1854 besluit de gemeente het bestaande gebouw te vergroten, dat vanaf dan Antwerpen-Oost heet.
Uiteindelijk wordt de 16e-eeuwse wal door een koninklijk besluit uit 1859 gesloopt en de stad breidt snel uit rond grote boulevards. Vanaf 1880 is de bouw van een nieuw station die naam waardig een terugkerend thema op de gemeenteraad. Elf jaar later keurt het parlement de site van het nieuwe station goed, tussen de diamantwijk en de dierentuin, op het huidige Koningin Astridplein. De Belgische architect Louis de la Censerie, al bekend van de reconstructie van een middeleeuws Brugge en zeer gewaardeerd door koning Leopold II, krijgt de opdracht. Het hoofdgebouw in eclectische stijl, met zijn gekartelde koepels en lantaarntorentjes, doet denken aan een Italiaans paleis. Met zijn acht torens rondom lijkt het gebouw wel uit de renaissance te komen. Het wordt opgetrokken tussen 1895 en 1905 en gaat Middenstatie (Antwerpen-Centraal) heten. Zijn enorme wachtruimte, die dagelijks tot 200.000 reizigers aankan, is uniek in de wereld. Ze is versierd met maar liefst een twintigtal soorten marmer, maar ook met Dorische, Toscaanse, Ionische en Korinthische zuilen. Ook van marmer is de schitterende trap met dubbele vlucht, die zeker de aandacht trekt, vooral door het reusachtige horloge met stadswapen erboven. De 185 m lange en 44 m hoge perronoverkapping van glas en ijzer beschermt de reizigers tegen weer en wind en hierlangs kon destijds de rook en de stoom van de locomotieven ontsnappen.
Begin jaren 1990 moest in de diepte worden verbouwd, doordat het kopstation verzadigd was, een snelle verbinding met Brussel nodig bleek en de hogesnelheidstrein eraan kwam. Als oplossing voor het probleem werd het concept van een noord-zuidverbinding onder de stad, via een 3,8 km lange tunnel, aangenomen en uitgevoerd. Die tunnel loopt onder Antwerpen-Centraal, dat vandaag 4 verdiepingen en 24 sporen telt. Sinds 25 september 2009 rijden de hst’s 22 meter onder de lokettenzaal. Over de snelle roltrappen loop je naar de perrons.
Enerzijds is Antwerpen-Centraal wereldwijd bekend om zijn pracht, anderzijds als geslaagde poging om bescherming van het erfgoed te verzoenen met de aanpassing aan de eisen van de modernste technologieën.
Photo Copyright Shutterstock