Wist u dat het aapje van Bergen geluk brengt?

25/04/2019

Het aapje aan het stadhuis van Bergen over zijn kop aaien brengt geluk, beweert de lokale folklore. Generaties Bergenaren koesteren hun ijzeren beeldje, maar zijn oorsprong blijft een mysterie.

Stevig verankerd in de gevel van het stadhuis staat het Aapje van Bergen, de singe du Grand Garde, samen met de Doudou, symbool voor de stad. Het beestje lokt tal van toeristen, want wie het met de linkerhand over de bol aait, mag geluk verwachten. Zijn schedel blinkt van al die strelende handen van de inwoners uit Bergen en de toeristen die langskomen. Vooraanstaande gasten worden genood bij aankomst in de stad deze symbolische daad te stellen. Zo ook op 8 juli 1928 de toenmalige prins Leopold III en prinses Astrid van Zweden.

Niemand weet precies hoe oud het aapje is noch wanneer het op de gevel van het 15e-eeuwse stadhuis opdook. Vermoedelijk dateert het wel uit de late middeleeuwen. Zijn herkomst is op zijn minst mysterieus. Er staan drie hypothesen tegenover elkaar. Misschien is het het proefstuk van een leerling-smid die zich wilde bekwamen tot meester. Of was het het uithangbord van een (in 1897 verdwenen) herberg in de kelders onder het stadhuis. De derde mogelijkheid is niet zo leuk. Het aapje zou gefungeerd hebben als schandpaal voor ‘woelige’ kinderen, volgens een regionaal Waals gezegde dat vertaald als volgt uit: ‘Als je niet braaf bent, breng ik je naar het Aapje van Bergen!’.

De legende van het geluksaapje zou pas in 1930 zijn ontstaan door toedoen van ene Paul Heupgen, een historicus met een hart voor de Bergense folklore. Sindsdien is het aapje de geluksbrenger van de stad, hoewel het al langer gebruikelijk was het over de kop te aaien.

Naast het Aapje van Bergen is er in België nog een beeldje dat geluk brengt. Het bekende streelbeeld (evenzeer afgesleten als de schedel van het aapje) van Everaard t’Serclaes aan de Brusselse Grote Markt is een echte toeristenpleister.