Hugo Les Misérables in Waterloo voltooide?

In 1841 begint Victor Hugo, lid van de Académie française en Pair de France, aan zijn roman Les Misères. Niets liet uitschijnen dat deze conservatieve katholiek personages in het leven zou roepen die de drang naar vrijheid en de zoektocht naar geluk van alle uitgebuitenen op aarde zouden belichamen. Jean Valjean, Fantine, Cosette, les Thénardier, Javert, Gavroche … zovele namen die voortleven in de collectieve verbeelding.

De auteur had zijn manuscript jaren laten liggen voor hij het tijdens zijn ballingschap op de Kanaaleilanden weer ter hand nam, onder een andere -  definitieve - titel: Les Misérables. Toch voltooit hij hem pas bij zijn terugkeer naar het vasteland, in de kamer van L’Hôtel des Colonnes waar hij twee maanden verbleef, onder de ogen van de Leeuw van Waterloo. Het is dus op het krijgstoneel zelf dat Hugo een punt zet achter zijn immense fresco,  met de woorden Mont-Saint-Jean, 30 juin 1861.

In 1862 publiceert een Belgische uitgever, Albert Lacroix (en zijn vennoot Hippolyte Verboeckhoven) dit magistrale werk na het sluiten van ‘het contract van de eeuw’, zo genoemd door het bedrag van de transactie dat het equivalent van meerdere duizenden euro’s beloopt. Nog in Brussel werd het drama voor het eerst opgevoerd, op 3 januari 1863 in het Théâtre des Galeries Saint-Hubert. Sindsdien blijft het werk aanslaan: vertaald in meerdere talen, een vijftigtal keren verfilmd en bewerkt tot een moderne opera. Les Misérables, oud maar niet verouderd.