Had Hercule Poirot uit Elzele zijn dorpsgenote Quintine van de brandstapel kunnen redden?

Zet u schrap voor een bezoek aan dit taalgrensdorpje in het natuurpark Pays des Collines, waar Henegouwen de Vlaamse Ardennen aait. Vooral mentaal, want geheimzinnigheid is hier hét sleutelwoord.

Als u in de ban bent van raadselachtige creaturen keert u van Elzele niet ontgoocheld huiswaarts. Vanop gevels, vanachter ramen, uit voortuinen in het centrum maar ook in de heuvels, bossen, weiden en akkers rondom voelt u zich constant bekeken door allerlei vreemde wezens. Heksen, duivels, kobolden, vogelverschrikkers, vleermuizen, rare dwergen, draken, weerwolven, bosgeesten, de Groene Bok, veelkoppige monsters en andere afzichtige mormels met meestal slechte bedoelingen maken de angsten uit onze kindertijd wakker. De meeste zijn van de hand van de lokale volkskunstschilder, beeldhouwer, auteur en folklorekenner Jacques Vandewattyne, artiestennaam Watkyne. Hij was bezeten van heksentoestanden. Maar alle evenementen en verwijzingen ernaar zijn gebaseerd op historische feiten. Uit archiefstukken blijkt dat tussen 1599 en 1640 diverse vrouwen uit Elzele op de brandstapel belandden op verdenking van omgang met de duivel en schending van de goddelijke en menselijke waardigheid. Dit trieste lot viel de jongste van hen, Quintine dele Clisserie, amper 38 jaar, te beurt in 1610. Op de zuil naast de kerk werden de veroordeelden een dag en een nacht vastgeklonken voor hun executie in het naburige Lessen.

Wie weet had de echte Quintine haar voordeel kunnen doen met de speurzin van haar 300 jaar jongere fictieve dorpsgenoot Hercule Poirot. Nu ja, fictief. Dat zullen de inwoners van Elzele stellig tegenspreken terwijl ze u doorverwijzen naar zijn ‘geboorteakte’ in het Maison du Pays des Collines. In het register van de burgerlijke stand staat inderdaad zwart op wit dat ene Hercule Jacques op 1 april 1850 geboren werd in het gezin van Jules Louis Poirot en Godelieve Van Prei. Aan de gevel prijkt zelfs een beeld van de wereldberoemde, kalende, ondoorgrondelijke, flegmatieke detective met de bolhoed en de in de was gezette puntsnor. De Britse schrijfster Agathie Christie (1890-1976) deed een beroep op de kwaliteiten van onze landgenoot om de misdaden in haar ettelijke whodunits op te helderen. Het is bekend dat ze tijdens de Eerste Wereldoorlog Belgische vluchtelingen heeft verzorgd. Was onze Hercule nu een ‘historische’ figuur dan wel een amalgaam van eigenschappen die zij toedichtte aan haar beschermelingen? De waas van mysterie blijft hangen, tot grote ergernis van onder meer buitenlandse journalisten die naar Elzele kwamen afgezakt om de wortels bloot te leggen van een van de bekendste speurneuzen ter wereld.

Wij weten wel beter, nietwaar? Maar laten we wel een en ander goed voor ogen houden: Hercule is geboren op 1 april, zijn familienaam luidt Poirot en dat klinkt precies als poireau, wat dan weer de Franse vertaling is van Van Prei, de meisjesnaam van zijn Vlaamse moeder. Op-en-top Belgisch, zeker weten, maar ook authentiek? Oordeelt u zelf …