Ecotoerisme rond de vijver van Virelles, een biodivers paradijs in Wallonië

01/09/2022

De waterfietsen, roei-, zeil- en motorbootjes, vissers, jagers, lawaaierige speeltuin en frietgeur hebben gelukkig al lang geleden baan geruimd voor een explosie van vogelsoorten, groen, rust en zuivere lucht. 80 ha vijver, omringd door rietland, moerassen, vochtige weiden, een oud park met fraaie bomen en een prachtig bos dat zich ontwikkelt zonder menselijk ingrijpen. Het Zwin in het klein, op 3 km van het Henegouwse Chimay.

Economische bloei gevolgd door onbezonnen toerisme

De vijver werd al in de 16e eeuw uitgegraven ten behoeve van de lokale ijzerindustrie. Om de aanvoer te waarborgen werd in de kom van Virelles een dam opgeworpen op de Ry Nicolas. Zo ontstond een ondiep (ong. 2 m), maar uitgestrekt bassin. Het overtollige water voedt de Eau Blanche en bevoorraadde vroeger de stroomafwaarts gelegen schorsmolens en de watermolens die de energie leverden voor de aandrijving van de smidshamers. Later verhuurden de eigenaars, de prinsenfamilie van het prachtige nabijgelegen stadje Chimay, de vijver en zijn omgeving voor de jacht en de visvangst. Nadat zowat halverwege de 20e eeuw allerlei ambachten zoals het vlechten van manden, zittingen en rugleuningen voor stoelen, het oogsten van riet als dakbedekking en het hooien van de graslanden in onbruik waren geraakt, nam de toeristische exploitatie geleidelijk aan toe. Die pretparkperiode was voor alle leven de meest catastrofale.

Ommekeer luidde slim ecotoeristisch project in

Begin jaren ’80 kregen drie natuurverenigingen de site voor 99 jaar in erfpacht, de start van een definitief en harmonisch samengaan van natuurbescherming en vormen van milieuvriendelijke en zachte recreatie. Weloverwogen aanpassingswerkzaamheden, met onder meer een rist van liefst elf eilandjes in de grote plas tot gevolg, hebben de voorbije jaren de rijkdom aan vooral vogel- en libellensoorten sterk doen toenemen. Soms met dank aan de klimaatopwarming, het moet gezegd. Van wat er op en rond de vijver zoal vliegt en fladdert vermelden we de kleine karekiet, nachtegaal, koekoek, ooievaar, kievit, krakeend, steltkluut, grote zilverreiger, kleine plevier, kokmeeuw, bunzing, oeverloper, groenpootruiter, watersnip, het visdiefje, de zuidelijke keizerlibel … waarvan sommige erg zeldzaam zijn. En de flora hoeft niet onder te doen voor het rijke dierenleven.

Een echt paradijs voor vogelaars en natuurliefhebbers in het algemeen. Wandelaars, fietsers en watersporters komen in de onmiddellijke buurt of in de regio ook aan hun trekken. Voor cultuurfanaten heeft Chimay een en ander in petto. Voor elk wat wils dus.