Geheimen van het kleinste dier ter wereld onthuld

14/12/2022

Men dacht dat het kleinste dier dat tot nu toe bekend was op onze planeet Aarde zich niet seksueel voortplantte. Een team biologen heeft nu aangetoond dat dit niet helemaal waar is.

Hoewel het niet groter is dan 1 millimeter, is het een dier in de strikte zin van het woord, want het heeft een compleet spijsverteringsstelsel, een voortplantingssysteem, een uitscheidingsstelsel en een zenuwstelsel, net als de mens. Deze kleine dieren, bdelloïde rotiferen genaamd, leven al meer dan 10 miljoen jaar in korstmossen (schimmelvormen die groeien waar geen planten kunnen leven) en mossen.

Een van de grote mysteries van dit dier was dat alleen de vrouwtjes zich op een niet-seksuele manier leken voort te planten. Het was dan ook onduidelijk hoe de bdelloïde rotiferen zich konden diversifiëren in de meer dan 400 verschillende soorten die tot op heden bekend zijn als zij zich alleen door klonen voortplanten.

Dankzij onderzoek van biologen van verschillende Belgische universiteiten onder leiding van prof. Karine Van Doninck, directeur van de onderzoekseenheid Moleculaire Biologie en Evolutie van de ULB, in het kader van haar ERC-Consolidatorproject, is dit mysterie eindelijk opgelost.

Met krachtige microscopen konden de Belgische wetenschappers inzicht krijgen in de dynamiek van de chromosomen tijdens de ovulatieperiode van deze soort. Zij konden begrijpen hoe gameten worden gevormd en toonden aan dat de bdelloïde rotifeer eigenlijk een deel van de seksuele voortplanting behoudt.

Er valt nog veel te leren over de unieke kenmerken van het kleinste dier dat tot nu toe bekend is. Bijvoorbeeld, bdelloïde rotiferen kunnen jaren overleven als ze volledig uitgedroogd of bij -80 graden bevroren zijn. Wetenschappers gebruiken ze als model voor ruimteonderzoek of voor onderzoek naar veroudering.

Laten we hulde brengen aan deze Belgische onderzoekers die blijven bijdragen tot een beter begrip van onze planeet.