Hoe Antwerpen weerklonk in de wereld

11/04/2022

Tot de tweede helft van de 18e eeuw, toen de pianoforte hem geleidelijk verdrong, was hij een geliefkoosd instrument in voorname kringen. En vooral tussen pakweg 1550 en 1650 produceerde en exporteerde Antwerpen de beste exemplaren ter wereld. We hebben het over de klavecimbel.

Metropool Antwerpens kroon is getooid met vele parels: de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal, Peter Paul Rubens, haar Centraal Station, diamant, de tweede grootste haven van Europa, Christoffel Plantijn … De klavecimbel ontbreekt dikwijls in het rijtje, onterecht. 

In de 16e eeuw kwamen allerlei producenten en handelaars zich vestigen in het economisch welvarende Antwerpen. De stad onderhield ook uitgebreide internationale handelscontacten. Duitse immgranten bouwden als eersten klavecimbels en exporteerden ze via dat netwerk over heel Europa en zelfs ver daarbuiten. Een van de bekendste 17e-eeuwse klavecimbelbouwers is de Antwerpenaar Joannes Couchet (1615-1655). P. P. Rubens beschilderde ze, de Nederlander Johannes Vermeer schilderde ze en de Duitse componist Georg Friedrich Händel bespeelde ze.

Vorsten, de adel, de rijke burgerij, wie anderszins welgesteld was of zich voor intelligent uitgaf, wilde niet weten van een blaasinstrument maar haalde daarentegen dit toetsinstrument in huis. Of tenminste het bescheidener en dus ook goedkopere broertje, het virginaal.

In Museum Vleeshuis en het Snijders&Rockoxhuis in Antwerpen komt u meer te weten over deze amper bekende brok cultuurgeschiedenis.