Toots Thielemans, de man met de mondharmonica
Jean-Baptiste Frédéric, alias Toots Thielemans, werd geboren op 29 april 1922 in Brussel. Zijn ouders houden een café in de Marollen, waar geregeld een accordeonist speelt en Jean-Baptiste groeit op met zijn muziek. Zijn ouders schrijven hem in voor accordeonles en hij begint thuis, in het café, op te treden. Amper 5 jaar krijgt hij zijn eerste mondharmonica, waardoor hij zijn astma, die hem zijn leven lang parten zal spelen, beter de baas wordt.
Na zijn middelbaar onderwijs aan het Koninklijk Atheneum van Molenbeek gaat hij wiskunde studeren aan de ULB. De Tweede Wereldoorlog doorkruist zijn studie en tijdens de bezetting raakt hij gepassioneerd door jazz en gaat zijn mondharmonicaspel er met ongemeen rasse schreden op vooruit. Maar mondharmonica werd destijds niet ernstig genomen, in de clubs waar hij tracht door te breken. Wanneer een vriend hem uitdaagt gitaar te leren, hoeft hij maar even Django Reinhardt te beluisteren of hij heeft het in de vingers. Hij die later het pseudoniem Toots kiest, is nu accordeonist, mondharmonicaspeler en gitarist!
Bij de bevrijding sluit hij aan bij de club Jazz Hot en gaat hij algauw door voor een van de beste Belgische gistaristen. Een knap gitarist, zeker, maar vooral bekend als mondharmonicavirtuoos.
Toots staat dan op de planken in Italië, Londen, de VS … en uiteraard in België.
Door zijn reis naar de Verenigde Staten krijgt hij zin om er carrière te maken. Om die reden vestigt hij zich er in 1952 en wordt hij lid van de All-Stars van Charlie Parker in Philadelphia en van het George Shearing Quintet. Toots componeert Bluesette (1962), later een evergreen die hem internationale roem oplevert.
Zo wordt Toots Thielemans’ harmonicaspel dé maatstaf, met zijn vertolkingen van werk van Henry Mancini, Tin Pan Alley, Hoagy Carmichael. Hij heeft ook gespeeld met Charlie Haden, Ella Fitzgerald, David Sanborn, Quincy Jones, Bill Evans, Natalie Cole, Nick Cave, Frank Sinatra, Ray Charles, en tal van anderen.
In 1981 krijgt hij een hartaanval en wil zijn linkerhand niet meer mee. Hij zet zijn gitaar aan de kant, maar niet zijn mondharmonica.
Tien jaar later keert hij definitief terug naar België, naar Terhulpen, waar hij op 22 augustus 2016 overlijdt. In 2001 verhief koning Albert II hem tot baron.
© Foto Olivierdelahaye/Shutterstock.com