Theo Van Rysselberghe: compromisloze kunst
Geboren op 23 november 1862 in Gent, in een gegoede familie van architecten, een ingenieur en een fysicus. Hij leert schilderen aan de Academies voor Schone Kunsten van Gent en Brussel. Tijdens een reis naar Spanje en Marokko in 1884 ontdekt hij de heldere, levendige penseelvoering terwijl zijn vroege werk veeleer somber en academisch was.
Terug in België helpt hij mee de Groupe des XX oprichten, met Octave Maus als secretaris, en later neemt hij er ook aan deel. De groep wilde de banden aanhalen tussen Franse en Belgische artiesten, opkomen voor ‘de verdediging van een compromisloze kunst’ en ‘de bewuste en georganiseerde opstand tegen het academisme’ aanvoeren. In maart 1881 lanceert Octave Maus het weekblad L’Art Moderne met Edmond Picard, Victor Arnould (1838-1894) en Eugène Robert (1839-1911), dat blijft bestaan tot in 1914 en waarvan Van Rysselberghe een van de stichtende leden is. Daarna verdedigt Maus, oprichter en secretaris van kunstenaarsgroep Les XX (1884-1893) gevolgd door La Libre Esthétique (1894-1914), in de kunst alles wat nieuw en modern is. Hij wordt ook de eerste voorzitter van de vereniging van Belgische auteurs die in het Frans schrijven, van 1902 tot 1919.
Met zijn vakgenoot Paul Signac deelt hij vrienschap en anarchistische ideeën. Hij schrijft voor de libertaire pers en met name geregeld voor het blad Les Temps nouveaux van Jean Grave, waaraan hij kopij levert van 1897 tot 1911. Hij gaat om met geograaf Élisée Reclus en schilder Camille Pissarro. In 1899 ontwerpt hij de cover van La Morale anarchiste van Peter Kropotkin.
In 1896 reist Theo Van Rysselberghe naar Nederland met Signac, die hem in 1893 een van zijn eerste doeken van Saint-Tropez had geschonken. Ze schilderen er. In die periode verving La Libre Esthétique, dat hij mee heeft opgericht, de Groupe des XX. Die beweging wil vooral sociale kunst scheppen. De art nouveau en de sierkunsten (meubelen, juwelen, boekdrukkunst en illustraties) boeien hem uitermate.
Eind jaren 1890 vestigt hij zich in de Provence, nabij Le Lavandou, en zoekt hij in zekere zin het classicisme weer op. In zijn landschappen meestal zonder mensen, in zijn portretten van dromerige personages hanteert Van Rysselberghe een subtiele ‘kleurenalchemie’ die het nu helpt te overstijgen en het een voltooid, bijna onwezenlijk karakter verleent.
Theo Van Rysselberghe overlijdt op 14 december 1926 in Le Lavandou, 64 jaar oud.
U kunt werk van hem gaan zien in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België in Brussel, het Museum voor Moderne en voor Hedendaagse Kunst in Luik, het Museum voor Schone Kunsten in Gent en het Gemeentelijk Museum voor Schone Kunsten in Elsene, of op de site https://www.google.be/search?q=th%C3%A9o+van+rysselberghe+oeuvres.