Stephan Vanfleteren, 30 jaar succes door het oog van de lens
De angstige weifeling uit het begin van zijn carrière om mensen op de gevoelige plaat vast te leggen heeft plaatsgemaakt voor rustige trefzekerheid. Het resultaat is onveranderd: originele, krachtige, sprekende portretfoto’s. Zowat hét handelsmerk van Stephan Vanfleteren.
De dualiteit loopt als een rode draad door zijn werk: beweging versus stilstand, zwart-wit versus kleur, opwindende ontmoetingen op het terrein versus de serene eenzaamheid in de studio, werkelijk versus in scène gezet, leven versus dood …
Zijn eerste prille stappen van fotojournalist zet Stephan Vanfleteren bij de krant De Morgen. Nogal wat zwart-witbeelden van tragische gebeurtenissen uit de jaren ’90 zijn door hem gemaakt. Denk maar aan de dood van koning Boudewijn, de sociale onrust bij Forges de Clabecq, betogingen, de oorlog in Kosovo, de Rwandese volkerenmoord of de zaak-Marc Dutroux. Zelf noemt hij zijn reeks in het door oorlog verscheurde Kosovo mogelijk het toppunt van zijn fotojournalistieke kunnen. Eindeloze slierten laadbakken vol mensen op de vlucht voor het geweld. Elk beeld schreeuwt chaos en ellende uit, zonder een straaltje hoop. Maar o zo vakkundig gemaakt.
In eigen land trekken karakterkoppen van boeren en vissers zijn aandacht. Met veel passie maar evenveel respect onttrekt hij ze aan de vergetelheid. Zoals Theofiel, uit het Pajottenland, die sinds zijn 16e als wees in vrij primitieve omstandigheden de boerderij in z’n eentje beredderde en nu, kromgewerkt en gehavend door de tijd maar in zekere zin mooi, door het leven stapt. Diepmenselijke portretten.
Gelukkig is het niet al kommer en kwel of tragiek dat defileert voor Stephans lens. Zoals zijn indringende zwart-witfoto’s van Belgische en internationale iconen. Eddy Merckx, Hugo Claus, Jan Decleir, koningin Beatrix, Joaquin Phoenix … en andere sterren van het witte doek die hij op uitnodiging van de krant Le Monde in 2016, 2017 en 2018 mocht fotograferen op het Festival van Cannes.
Intussen is hij met naakten en stillevens beginnen te experimenteren, in kleur. Zoals die dode zwaan. Maar een natuurfotograaf is Stephan Vanfleteren niet en zal hij nooit worden. Daarvoor mist hij naar eigen zeggen hun snelheid en telelenzen. Alleen het geduld heeft hij met hen gemeen.
Voor u en mij maakt dat niet uit: wij hebben genoeg aan zijn gevarieerde collectie journalistieke, documentaire en artistieke kunstwerken.
© Natacha Hofman