Michaël Gillon, exoplanetenjager

Zijn wij alleen in het heelal? Aan die vraag wijdt emeritus astronoom en astrofysicus Michaël Gillon zijn carrière. Na elke nieuwe ontdekking opent de exoplanetenjager een nieuwe weg voor de astronomie.

Michaël Gillon werd in 1974 geboren in Luik. Hoewel sterren en het heelal hem al heel vroeg boeien, start zijn carrière met zeven jaar in het Belgische leger. Door gezondheidsproblemen stopt hij als militair en zoekt hij afleiding in het lezen van wetenschappelijke werken. Als hij 24 is, keert hij terug naar de universiteit om aan de ULiège biochemie te studeren, bezield met de onveranderlijke vraag: Zijn wij alleen in het heelal? Hij studeert af met een master biochemie en een doctoraatsdiploma astrofysica. Dan vertrekt hij voor een postdoctoraal verblijf naar de sterrenwacht van de Universiteit van Genève. In Zwitserland sluit hij aan bij het team van Michel Mayor en Didier Queloz, die in 2019 allebei een Nobelprijs wonnen voor de ontdekking van de eerste exoplaneet in een baan rond een ster, waaraan Gillon heeft bijgedragen.

Na drie jaar keert hij terug naar de Universiteit van Luik, waar hij doorgaat met exoplaneten opsporen, de planeten die buiten ons zonnestelsel liggen. In 2017 ontdekt hij, aan het hoofd van het project TRAPPIST-1, als eerste een multiplanetair stelsel. De ontdekking was mogelijk met telescopen, waaronder de Luikse telescoop TRAPPIST-Sud (Chili). Het succesvolle project leidt tot tal van publicaties en de ontdekking van een dertigtal exoplaneten. Het werk van de Belg heeft ingrijpende gevolgen voor de astronomie en zijn aanzienlijke bijdrage aan de studie van exoplaneten laat zien hoe belangrijk het Belgische astrofysische onderzoek internationaal wel is.

Als FNRS-hoofdonderzoeker op het departement AGO van de ULiège zet hij zijn baanbrekende werk voort, wat hem al meerdere prijzen heeft opgeleverd: zo is hij Chevalier du Mérite Wallon et Prix Balzan (Bern). In 2021 won hij de Francquiprijs, de belangrijkste wetenschappelijke onderscheiding in België, en de prijs Wallon de l’Année. Aangezien zijn onderzoek internationaal belangrijk is, zag hij zich beloond met een medaille voor uitmuntendheid van de NASA.

Zijn uiteindelijke doel is onveranderd gebleven: de atmosfeer bestuderen van potentieel bewoonbare planeten. Zijn zoektocht is verre van afgelopen, de TRAPPIST- en Speculoos-telescopen zullen de hemel blijven afspeuren naar andere planetaire stelsels …

Photo © ULiège-M.Houet