Ferdinand Verbiest

De Vlaamse jezuïetenpater Ferdinand Verbiest is een van de talrijke prominenten die de geschiedenis van China mee hebben bepaald. In de 17e eeuw was hij wereldberoemd om zijn kennis van de astronomie. Tot op vandaag wordt zijn lab bezocht.

Ferdinand Verbiest, geboren in het kleine West-Vlaamse Pittem, werd in 1658 naar China gestuurd om in de provincie Shanxi het evangelie te verkondigen. Door zijn genie kwam de bekende wiskundige en astronoom in de gunst van keizer Kangxi, die hem aanstelde als zijn mentor en persoonlijke raadgever.

Hij leerde Mantsjoe, werd de diplomaat  van de keizer, volgde hem op z’n reizen naar het binnenland van China en stond hem bij tijdens al zijn audiënties. Ook wijdde hij hem in het katholicisme in.

Verbiest verbleef als missionaris Nán Huárén aan het keizerlijk hof van het Middenrijk in Peking. Twintig jaar lang was hij er hoofdastronoom. Als directeur van het observatorium van de stad schonk hij het een voor die tijd ultramodern instrumentarium. Zijn goede verstandhouding met de keizer kwam tot uiting in zijn vindingen: hij ontwierp voor hem kalenders, zonnewijzers, een thermometer, een karretje voortgetrokken door een stoommachine, dat wordt beschouwd als de eerste stoomauto ter wereld, en dies meer.

Zijn talent blijkt nog uit tal van andere voorwerpen waar de keizer en zijn volk trots op waren, zoals een armillarium met de tekenen van de dierenriem, een equinoctiale globe, een sextant, waterklokken, een thermometer, een hemelglobe. De bronzen replica’s van die laatste staan nog altijd op het dak van het oude observatorium van de Chinese hoofdstad. Ook wijdt een museum een kleine tentoonstelling aan het indrukwekkende parcours van pater Verbiest.

Jammer genoeg werd twintig jaar vriendschap met de keizer abrupt afgebroken toen de jezuïetenpater in 1688 enkele weken na een val van een paard overleed. Zwaar aangedaan door dit tragische verlies gaf keizer Shanxi zijn goede vriend een staatsbegrafenis.  Hij werd bijgezet op de begraafplaats Shanlan Mudi ten westen van Peking, die op de nationale culturele erfgoedlijst staat. Daar liggen 63 missionarissen begraven. Tot op vandaag blijft de nagedachtenis aan pater Verbiest in ere gehouden en bekleedt hij een belangrijke plaats in de geschiedenis van het Middenrijk.