Paul Cauchie, sgraffitokunstenaar

(Auguste) Paul Cauchie, geboren op 7 juli 1875 in Aat (provincie Henegouwen, België) en overleden op 1 december 1952 in Etterbeek (Brussel),  was een veelzijdig kunstenaar: schilder, decorateur, architect en binnenhuisarchitect.

Na zijn architectuuropleiding aan de Academie van Antwerpen verlegt hij zijn aandacht naar de schilderkunst. In het laatste decennium van de 19e eeuw studeert hij aan de Academie van Brussel (1893-1898). Cuachie, een leerling van Montald, maakt zich een heruitgevonden techniek voor zowel binnen- als buitendecoratie eigen, de sgraffito. Hij ondergaat voorts de invloed van de School van Glasgow, vooral van de Britse architect en ontwerper Charles Rennie Mackintosh, die deel uitmaakte van de beweging Arts and Crafts (Kunst en Kunstnijverheid). Hij was de belangrijkste vertegenwoordiger van de art nouveau in Schotland.

Sgraffito, afgeleid van het Italiaanse woord graffiare, ‘krabben’, is een muurdecoratietechniek waarbij een lichtgekleurde dunne pleisterlaag bovenop een donkere komt. Daarna wordt een tekening aangebracht, die in het lichte pleister gedeeltelijk wordt uitgekrabd als het nog vers is, zodat het onderliggende donkere pleister tevoorschijn komt. De tekening ligt dus zowel verzonken als aan de oppervlakte. Bovendien kan het lichte pleister worden geverfd. De tekeningen kunnen decoratief of figuratief zijn, veelkleurig, een brede waaier aan thema’s uitbeelden (planten, dieren, symbolen, geschiedenis, mythologie, vrouwen) en uitleg verstrekken over het gebouw (functie, bouwjaar) en zijn eigenaar.

Paul Cauchie bouwde niet als enige zijn eigen huis. Maar eigenlijk heeft hij er niet veel andere gebouwd. Zijn architecturale werk is uiterst gering: drie woning-ateliers in Brussel, twee villa’s onder één dak aan de Belgische kust en één villa, Villa Dageraad, in Eeklo, nu onder monumentenzorg. Maar zijn huis is een manifest, waar de avant-gardistische kunstenaar en zijn vrouw, schilderes Carolina Voet, bijgenaamd Lina (1875-1969), duidelijk hun smaak laten blijken. Ze gebruiken het huis als een reclamepaneel om hun talent te tonen en te verkopen. In een tijd dat het conformisme in de samenleving meer zijn stempel drukte dan vandaag, vergde dat enig lef.

Guy Dessicy, medewerker van het eerste uur van Hergé en stichter van het Stripmuseum, restaureerde met de hulp van zijn echtgenote het Cauchiehuis en wekte het tot leven. De gemeubileerde en ingerichte begane grond en het ruime atelier van Paul Cauchie, waar zijn meest representatieve werk als architect, schilder en decorateur te zien is, zijn open voor het publiek. Kijk voor de praktische bezoekersinfo op https://www.brusselsmuseums.be/nl/musea/cauchiehuis.