Wist u dat Neanderthalers niet zo dom en lomp zijn?

Onze verre neef is genoemd naar de plek waar zijn eerste botten officieel werden gevonden, in 1856: het dal (Tal in het Duits) van de Neander, tussen Düsseldorf en Wuppertal. Zo doet de neanderthaler zijn intrede in de lange lijn van onze soort. Eigenlijk was de eerste schedel van deze mensensoort al een stuk eerder gevonden, in 1829, in de Schmerlinggrotten van het Belgische Engis, door de Belgische arts, antropoloog, peleontoloog en prehistoricus Philippe-Charles Schmerling (1790-1836), naar wie ze zijn vernoemd. Maar de resten ontdekt door de geleerde waren van een kind en vertoonden minder duidelijk de kenmerken van de neanderthalers. Blijkbaar wist men niet dat men te doen had met een mensenfossiel van een andere soort dan de homo sapiens.

De neanderthaler was robuuster en gedrongener dan de homo sapiens, omdat hij zich in een koudere omgeving had ontwikkeld. Zijn hersenen waren gemiddeld iets volumineuzer, maar zijn verstandelijke vermogens iets beperkter. Onze verre voorouder liep 400.000 jaar geleden rond in Europa, Azië en het Nabije Oosten. 40.000 jaar geleden is hij van de aardbodem verdwenen en de oorzaak van zijn verdwijning blijft een raadsel. Lange tijd gingen de neanderthalers door voor dom en lomp, maar de recente bevindingen van de paleoantropologen en prehistorici hebben ze in ere hersteld. Ze beheersten vuur, konden het maken en aanhouden, kleren en werktuigen vervaardigen, begroeven hun doden …

Terug naar de bron, zogezegd. De neanderthaler bewerkte stenen in de Waals-Brabantse gemeente Orp-Jauche, 200.000 jaar geleden. Een dorpsbewoner, professor geologie met een passie voor archeologie, heeft duizenden bewerkte stenen gevonden aan de oever van de Kleine Gete en haar bijriviertjes. Vermoedelijk was er in Orp-Jauche tienduizenden jaren lang een grote silexwerkplaats in open lucht.